پروتز بالای زانو، یا همان Above Knee Prosthesis، یک وسیله تخصصی است که برای افرادی که عمل جراحی بالای زانو (AK) یا ترانسفمورال (TF) را تجربه کردهاند، ساخته میشود. این پروتز شامل چندین قسمت اصلی است که با همکاری دکتر متخصص و ارتوپد فنی و به تناسب ویژگیهای بیمار، سفارشی تهیه میشود.
افراد گاها به دلایل مختلفی از جمله تصادفات و آسیبهای جسمی ممکن است بخشی ناچار به قطع عضو بخشی از بدن خود شوند. که در این صورت پروتزها به عنوان یک عضو مصنوعی به کمک بیمار میآیند تا او بتواند مانند قبل بدون هیچگونه مشکلی، به انجام امور روزمره بپردازد. یکی از بخشهای اساسی در پروتزها، پروتز پا بوده که خود این اندام مصنوعی به دو نوع پروتز زیر زانو و پروتز بالای زانو تقسیم بندی میشود. در این مقاله ما قصد داریم تا درمورد پروتز بالای زانو اطلاعاتی را به شما مخاطبان گرامی کلینیک معروف ارائه دهیم.
مراحل ساخت پروتز بالای زانو
فرآیند طراحی و ساخت پروتز بالای زانو ممکن است در چند روز یا هفته پس از عمل جراحی آغاز شود. در این مرحله، بیمار ممکن است از یک IPOP یا همان پروتز فوری پس از عمل جراحی، برای محفاظت از زخم جراحی، بهبود سریعتر، کنترل تورم و ایجاد عادت استفاده از پروتز استفاده کند. همچنین امکان استفاده از یک به منظور کمک به شکل دهی به اندام و کاهش تورم در اندام باقیمانده وجود دارد.
مرحله بعدی شامل تجهیز بیمار با یک لاینر است. لاینر وظیفه جذب نیروهای ایجاد شده در حین حرکت با پروتز را دارد و برای حفظ سلامت اندام باقیمانده و افزایش طول عمر پروتز اهمیت دارد. بر اساس عواملی مانند نوع نگهداری، سطح فعالیت، مشکلات پوست، حرکت دست و …، لاینر مناسبی برای بیمار انتخاب میشود.
پس از انتخاب لاینر، بیمار برای جلسه مدلسازی فراخوانده میشود تا لاینر بر روی اندام بیمار قرار گیرد و سپس مدلها و ریزساختارهای لازم برای ساخت سوکت پروتز بالای زانو تهیه شوند.
پس از آن یک پروتز اولیه به نام “پروتز تشخیصی” ساخته میشود که از مواد شفاف بهره میبرد و در حین ایستادن بیمار وزن او را حمل میکند. سپس با توجه به نیازهای بیمار و انتقادهای او از این پروتز، یک پروتز نهایی با استفاده از کربن فایبر پرداخته میشود که نسبت به پروتز اولیه سبکتر و مقاومتر است. این پروتز نهایی با توجه به نیازهای فرد شخصیسازی میشود، از جمله انتخاب رنگ و طرح مورد نظر بیمار. پس از تولید، جلسات تنظیم ارتفاع و توازن، آموزش به بیمار برای استفاده بهینه از پروتز و جلسات تمرین با فیزیوتراپی ادامه مییابد.
انواع پروتز بالای زانو
پروتزهای بالای زانو با توجه به نوع تکنولوژی و ساختار، انواع مختلفی دارند. از جملهی این پروتزها میتوان به پروتزهای میکروپروسسوری، پروتزهای هیدرولیک و پنوماتیک، پروتزهای میکانیکی، پروتزهای ترموپلاستیک، و پروتزهای زانوی ثابت اشاره کرد.
توجه داشته باشید که هر نوع پروتز بالای زانو بر اساس نیازهای فرد و نوع فعالیتهای روزانه انتخاب میشود و توسط یک پروتزیست متخصص طراحی و ساخته میشود.
زانوهای میکروپروسسور
در انتخاب زانوهای پروتزی نیز گزینههای متنوعی وجود دارد که بر اساس فعالیتها و سبک زندگی بیمار انتخاب میشود. به عنوان مثال پروتزهای میکروپروسسور، که یک فناوری نوین در عرصه پروتزهای اندام فوقانی هستند، با سنسورها و نرمافزارهای پیشرفته همراه شدهاند. این تکنولوژی به پروتز امکان میدهد تا تغییرات در محیط اطراف را شناسایی کرده و واکنش مناسبی نسبت به آن انجام دهد. میکروپروسسور تنظیمات مختلفی را برای انعطاف زانو و گسترش آن بر اساس سرعت راه رفتن و نوع سطح زمین اعمال میکند.
کاربردهای پروتز زانو میکروپروسسور
کاربردهای میکروپروسسور در پروتز بالای زانو شامل بهبود پایداری و حفاظت از پا در حرکت، جلوگیری از آسیب ناشی از افتادن، بازیابی تعادل در صورت برخورد یا لغزش، و کنترل نرم و آرام در فرآیند نشستن روی صندلی میشود. این فناوری همچنین به پیشرفت تواناییهای فرد در محیطهای مختلف مثل پلهها یا سطوح مختلف کمک میکند. میکروپروسسورهای هوشمند امروزه با سنسورهای بهبود یافته و عمر باطری طولانیتر، پروتز بالای زانو را به یک تجربه کاربری ایمن، پویا و هوشمند تبدیل کردهاند.
